وصف شبهیوصف شبهی، وصف مشتمل بر صفت دارای مناسبت ذاتی با حکم می‌باشد. ۱ - تعریفوصف شبهی، وصفی است که همواره همراه حکم است (اطراد) و مناسبت ذاتی با حکم ندارد، ولی به سبب اشتمال آن بر وصف دیگری که مناسبت ذاتی با حکم دارد، این وصف نیز مناسبت تبعی با حکم پیدا می‌کند. ۲ - نکتهشبه نزد اصولی‌ها در دو معنا به کار می‌رود: ۱. به معنای مسلکی از مسالک علت ، که طریق کشف علت در قیاس است، و از طریق شبه اثبات می‌شود که وصف شَبَهی، علت برای حکم می‌باشد؛ ۲. به معنای وصفی که علیت آن برای حکم از طریق مسلک شبه که از مسالک علت است به اثبات رسیده است [۱]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج ۴، ص ۹۸
اما در عمل، از نظر بحث، تفاوتی بین این دو قرار داده نشده است و در بیشتر اوقات، وصف شبهی و شبه در یک معنا به کار می‌رود و در بعضی از کتاب‌ها، شبه را به وصف شبهی تعریف نموده‌اند [۲]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۶۶۱
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۹۱، برگرفته از مقاله «وصف شبهی». |